Productieproces: van klei tot straatbaksteen
Al decennia lang produceren de keramische specialisten van Vandersanden straatbakstenen met karakter. In onze fabrieken in Tolkamer en Spijk maken wij vormbakstenen. Onze strengpersstenen worden in Kessel en Oberlausitz gefabriceerd. Vandersanden staat voor topkwaliteit, authentiek vakmanschap en expertise. Deze waarden zitten gebakken in onze moderne en volautomatische productie. Een fascinerend en uiterst duurzaam proces.
1. Kleiwinning
De productie van onze straatbakstenen begint op kleiwinlocaties, bijvoorbeeld in de uiterwaarden van rivieren. Daar winnen wij de grondstof voor onze klinkers: klei. Het afgraven van de klei gebeurt met grote zorg. In samenwerking met het WNF creëren wij gedurende de winning de optimale omstandigheden voor nieuwe natuur. Tegelijkertijd zorgt de winning van rivierklei voor veilige vaarwegen en ruimte voor de rivier. Omdat de rivieren steeds nieuwe klei aanvoeren, is rivierklei aangemerkt als hernieuwbare grondstof. Doordat we onze grondstoffen vaak dicht bij huis winnen, beperken we de milieubelasting door transport.
2. Kleidepot
In het kleidepot op de fabriek mengen we de verschillende kleien tot één receptuur. Om de juiste kleur en maatvastheid te bereiken zijn exacte mengverhoudingen cruciaal. Er ligt meer dan 100.000 m3 kleimengsel klaar in het depot van Vandersanden. Om de beste kwaliteit te kunnen garanderen, laten we de samenstelling van onze kleimassa regelmatig testen in laboratoria.
3. Kleivoorbewerking
Nu start het proces in de fabriek. Met vrachtwagens wordt het kleimengsel uit het kleidepot naar binnen gereden. Eerst moeten we het mengsel nog walsen en kneden. Daarna bevochtigen we het mengsel met stoom en water. Zo maken we het perfect vormbaar. Ook voegen we hier eventueel kleurmineralen toe, zoals ijzer-, titaan- en mangaanoxide. Daarmee beïnvloeden we de kleur van de gebakken klinkers. Van geel, roodbruin tot bijna zwart.
4. Steenpers
Met de steenpers vormen we de klei tot het gewenste formaat. In Tolkamer en Spijk maken we vormbakstenen en persen we de klei onder druk in een vormbak. Elk formaat steen heeft zijn eigen maat bak. Een fijn laagje zand zorgt ervoor dat de klei ook weer los komt uit de bak. We draaien de vormbakken om en drukken de stenen op droogplaten. Het zand geeft de stenen ook een deel van de kleur en het karakter. Toch maken we ook straatbakstenen zonder bezand oppervlak. De vormbak wordt dan niet bezand maar nat gehouden. Op een gemiddelde dag produceren wij zo’n 50.000 stenen per uur.
In de fabrieken in Kessel en Oberlausitz persen we stenen met een vacuüm strengpers. Een doorlopende kleibalk (de streng) met zuiver rechthoekige afmetingen wordt hierbij geëxtrudeerd. De streng wordt vervolgens volautomatisch versneden in stenen conform de gewenste maat. Dat zorgt voor strakke straatbakstenen met een heel eigen karakter. We kunnen ze ook trommelen voor een rustieke en nostalgische look.
5. Drogerij
De net geperste stenen gaan de speciale droogkamers in. Hierin brengen we het vochtgehalte terug van ca. 24% naar ca. 4%. Ook dat is weer een subtiel proces, want als het drogen niet goed gecontroleerd gebeurt, kunnen de vormelingen breken of scheuren. Voor het drogen gebruiken we restwarmte van de ovens. Het duurt afhankelijk van het formaat ca. 30 tot 70 uur voordat de vormelingen de droogkamers weer uit komen, klaar om de altijd brandende oven in te gaan.
6. Belading
Na het drogen worden de vormelingen op de ovenwagens geladen. Producten met eventuele vormfouten kunnen we er hier nog uithalen. Deze exemplaren brengen we weer terug in het proces als kleigrondstof. We stapelen de stenen zodanig dat het vuur de stenen gelijkmatig kan bereiken. De stapelwijze heeft ook invloed op de kleurschakering van de stenen. Per formaat en per kleur kan de stapelwijze daarom anders zijn.
7. De ovens
In onze tot 240 meter lange tunnelovens worden de gedroogde stenen gebakken tot keiharde straatklinkers. In de oven loopt de temperatuur gestuurd op tot wel 1130 °C. Hoe hoger de temperatuur, hoe harder de steen. Het bakken van stenen doen we 24 uur per dag en 365 dagen per jaar. Op jaarbasis kunnen we ongeveer 180 miljoen straatstenen bakken.
Elke ovenwagen verplaatst zich in ongeveer twee dagen door de tunneloven. Hierin doorloopt de straatbaksteen een opwarm-, stook- en afkoelfase. De ideale stookcurve verschilt per kleur en formaat. Te snel opwarmen of afkoelen kan breuk en scheuren veroorzaken. Een te hoge temperatuur kan de stenen door verweking laten instorten. In de meet- en regelkamer bewaken we dit stook- en droogproces.
8. Ontlading en verpakking
Als voorlaatste stap in het productieproces ontladen we de stenen van de ovenwagens. Daarna worden de klinkers als klempakket opgestapeld. We kunnen ca. 50.000 stenen per uur verpakken. Hierna zetten we de stenen buiten op het tasveld in opslag, of we maken er in de robothal pakketten van die geschikt zijn voor mechanische verwerking.
9. Robotlijn mechanische pakketten
Mechanisch bestraten betekent een enorme verbetering van de arbeidsomstandigheden en gezondheid van stratenmakers. Daarom hebben wij fors geïnvesteerd in de ontwikkeling van mechanisch bestraten. Onze stapelrobots maken (gemixte) steenpakketten geschikt voor deze mechanische verwerking, in alle gangbare verbanden.
10. Tasveld en partijkeuring
Het tasveld is de opslagplaats van onze gebakken stenen. Het is een immense toonzaal met tientallen kleuren en formaten. Dagelijks controleren onze vakmensen en onafhankelijke keurmeesters de stenen op maatvoering, kleur en hardheid. Pas na een onafhankelijke eindcontrole gaan de stenen op transport naar gemeenten, aannemers, hoveniers en particulieren.
Wilt u gericht projectadvies en ons gamma in het echt ervaren? Of wilt u meer weten over klimaatadaptatie en circulariteit? Kom langs in Tolkamer en profiteer bovendien van onze inspirerende vergaderfaciliteit.
Wij zijn er voor u
Customer Service Straatbaksteen
Voor al uw advies en vragen over onze straatbakstenen voor de openbare ruimte.
+31 (0) 88 088 55 55 straat@vandersanden.com Stel uw vraag