Metselverbanden

Niet alleen de gevelsteen bepaalt het uiterlijk van een gevel. Het metselverband is even bepalend. Welke mogelijkheden zijn er, welke metselverbanden passen bij uw project?

Creëer uw eigen geveltextuur

Toen de gevelsteen ook een constructieve functie had, werden buitenmuren voornamelijk volsteens gemetseld. Een enkele muur, noemen we dit in de volksmond. De volledige buitenmuur bestond uit gevelstenen en had een dikte van 210mm. Met verloop van tijd heeft het metselwerk zijn constructieve functie verloren. Het heeft tegenwoordig een esthetische functie, met als gevolg veel meer verschillende metselwerkverbanden om uit te kiezen.

Een doordacht gekozen metselverband, of een combinatie van verschillende verbanden, geeft extra cachet en karakter aan uw project.  Niet elke verwerking is geschikt voor elk metselverband. Zo wordt voegloos metselwerk voornamelijk uitgevoerd in wildverband. We zetten de verschillende verbanden even op een rij voor u.

Referenties met bijzondere metselverbanden

Halfsteensverband is de meest bekende en toegepaste metselwijze bij het verwerken van gevelstenen met een voeg. Bij dit metselverband wordt er grotendeels gebruik gemaakt van volle stenen. De volledige strekken van de steen worden gebruikt. Deze worden zo gestapeld dat de verticale voegen telkens met de helft van de baksteenlengte verspringen. Alleen op de hoeken van het gebouw en bij aansluitingen aan ramen en deuren zijn de koppen van de stenen zichtbaar. Door deze manier van verwerken is er amper materiaalverlies aangezien er een beperkt aantal stenen op maat gemaakt moet worden.

Halfsteensverband wordt voornamelijk toegepast bij gevoegd metselwerk. Wanneer er zonder voeg gewerkt wordt, moet iedere steen ingekort worden om de voegen uit te laten komen.

Bij een wildverband wordt er gewerkt met diverse lengtes van de baksteen, met uitzondering van afmetingen kleiner dan 1/4e van één steen. Bij het realiseren van een wildverband zijn er enkele regels die in acht genomen moeten worden:

Elke even of oneven rij moet starten met een klezoor (driekwartsteen). Elke andere rij start willekeurig met een kop of strek.
In de muur worden alleen koppen en strekken gebruikt, op willekeurige wijze.
Er mogen maximum 4 à 5 strekken naast elkaar geplaatst worden.
Er mogen maximum 2 koppen naast elkaar geplaatst worden.
Er mag maximaal een trap van 5 à 6 tredes ontstaan.

Dit metselverband wordt aanbevolen bij het vermetselen of verlijmen van gevelstenen die worden gekenmerkt door een lage maatvastheid. Bij hergebruikte stenen heeft men soms geen andere keuze.

Verder zal dit soort metselwerk voornamelijk toegepast worden bij voegloos metselwerk, aangezien voor dit metselwerk niet alle stenen ingekort dienen te worden.

Meer over metselwerk in wildverband

Met een stapelverband/ tegelverband legt u optisch de nadruk op het verticale aspect van het metselwerk. De gevelstenen worden telkens boven elkaar gestapeld zodat niet alleen de horizontale lintvoegen maar ook de verticale stootvoegen doorlopen.

Dit kan zowel met strekken als met koppen worden uitgevoerd. Het laatste zal wel de kostprijs opdrijven door het vele slijp- of zaagwerk.

Een belangrijk aandachtspunt bij een stapelverband is dat de constructieve sterkte van de muur vervalt. Dit kan opgelost worden door het toevoegen van horizontale metselwerkwapening, hiervoor kan het beste advies ingewonnen worden bij een stabiliteitsbureau.

Het klezorenverband is een variant op het halfsteens verband. De verticale voegen verspringen telkens op ¼ of ¾ van de baksteenlengte. Esthetisch geeft dit een ‘vallende’ beweging aan het verband.

Als de lagen in 1 richting verspringen, dan spreekt men van een 'vallende tand'. 

Dit kan zelfs zowel in een linker- als rechterbeweging worden uitgevoerd. Om de lange banden van schuin aflopende stenen te doorbreken, keert u op bepaalde hoogte de richting om. Zo creëert u een zigzageffect.

Door een klezoor  in het begin van een rij te plaatsen, verandert de richting van de ‘tand’, links- of rechtsvallend. Wordt er een klezoor verwerkt om de 2 lagen, dan ontstaat het effect van een ‘staande tand’.

Bij staand verband wordt een patroon van koppen en strekken aangehouden. Een laag start afwisselend met een drieklezoor en een kop. De laag met de drieklezoor wordt verder gezet met alleen maar strekken. De laag met de kop wordt alleen verder gezet met koppen.

Hierdoor worden de stenen voornamelijk als geheel of als halve steen gebruikt. Dit zorgt voor een beperkt verlies of uitval.

Een blokverband is een metselwerkverband waarbij er een 'blok' opgesteld wordt dat herhaald wordt in een bepaald ritme. Een veel voorkomend patroon is een blok van 4 stenen in stapelverband dat 90 graden gedraaid wordt en vervolgens in een stapelverband herhaald wordt. Een alternatief is een stapelverband van 2 stenen, waarbij de volgende 2 lagen verspringen met een halve steenlengte. Dit is als het ware een dubbel halfsteensverband.

Referentie met metselwerk in blokverband

Zoals de naam doet vermoeden zijn er bij dit formaat kruizen in het patroon zichtbaar. Ze worden gevormd door een voortdurende afwisseling tussen een laag koppen en een laag strekken, net zoals bij het staand verband.

Er zijn 2 varianten:

Kruisverband ‘Openbare Werken’ Een ¾ steen wordt geplaatst aan het uiteinde van de strekkenlaag. Om de 4 lagen wordt er ook een kop naast de ¾ steen geplaatst. Op die manier ontstaat een verspringing van een halve baksteenlengte.
Kruisverband ‘Private Werken’ De ¾ steen wordt NIET in de strekkenlaag maar in de koppenlaag geplaatst. Bovendien niet helemaal op het uiteinde, maar naast de kop die het uiteinde vormt. Om de 4 lagen wordt een kop in de strekkenlaag geplaatst, om ook hier weer een verspringing van een halve baksteenlengte te creëren.

Alle lagen  van het kettingverband bestaan uit opeenvolgend een kop en twee strekken. Hierdoor komen de koppen om de andere laag precies onder elkaar te liggen, hetgeen een ‘ketting’ vormt. In tegenstelling tot staand of kruisverband, is het aantal koppen beperkter.

Een koppenverband kan beschouwd worden als een halfsteensverband met koppen in plaats van strekken. Alle lagen bestaan louter uit koppen die halfsteens worden geplaatst. Om ervoor te zorgen dat dit halfsteens koppenverband uitkomt is het noodzakelijk om iedere laag afwisselend te starten met een kop en een drieklezoor.

Het koppenverband wordt ook wel gecombineerd met het gewone halfsteensverband, om bijvoorbeeld een kromming in de muur op een eenvoudigere wijze uit te voeren.

Tip: voor dergelijke toepassingen kunnen ook speciale vormstenen besteld worden om zo het halfsteens verband met strekken aan te houden. De kostprijs hiervan ligt weliswaar hoger. Verander dan bij elke laag de richting.

Dit verband lijkt op het kruisverband, alleen bestaan bij dit verband alle lagen uit afwisselend een kop en een strek. Bij een kruisverband wisselt dit om de laag, dus niet in dezelfde laag.

Frans verband

Het Frans verband is een variatie op het Vlaams verband. Gelijkenissen tussen beide zijn duidelijk zichtbaar, maar ze zijn niet helemaal hetzelfde. Bij een Frans verband wordt iedere laag afwisselend opgebouwd uit een strek en twee koppen.

Voor het benadrukken van de horizontale lijnen in de gevel is het mogelijk te werken zonder stootvoegen. Door de gevelstenen tegen elkaar aan te metselen, zonder mortelspecie, vallen de kopvoegen weg en blijft alleen de lintvoeg over. Hierdoor wordt het horizontale lijnenspel van het metselwerk extra benadrukt. Dit is een elegante methode om het gebouw visueel te verlengen.

Er zijn ook metselverbanden die als lokale decoratie fungeren. Ze worden dus niet over het hele project toegepast, maar creëren een speciaal effect in een bepaald deel van de gevel of het gebouw. Ze bieden allerlei creatieve mogelijkheden. De gevelstenen worden zo op elkaar geplaatst dat er lege ruimtes tussen ontstaan. Resultaat: een doorkijkeffect. Een onverwachte en elegante oplossing om een achterliggende constructie deels zichtbaar te maken of om meer licht door te laten.

Ontwerp uw gevel online

Met de textuurgenerator ontwerpt u zelf de perfecte gevel. Dankzij geavanceerde technologie worden texturen op een bijzonder realistische en natuurlijke manier gevisualiseerd.

Naar de textuurgenerator