Çiçeklenme nedir?

Tuğla cephe duvarda oluşan beyaz/gri bir pustur. Bu pusa, tuğlalarda var olan maddelerin ve tuğla duvarın -bina rutubeti ve yağmur suyu gibi- aşırı miktarda su ile temas etmesi ve kururken cephenin yüzeyinde biriken maddeler neden olur. Bildiğimiz üç tür çiçeklenme vardır: tuz çiçeklenme, kireç liçi (çiçeklenme) veya tuğla üzerinde jipsleşme.

Bu tip çiçeklenme özelikle tuğla örme veya derz dolgu yapımı sırasında su ile aşırı temas halinde ortaya çıkar. Suda çözünür bileşenler, gerek cephe tuğlası gerek derzlerin gözenekleri yoluyla yüzeye taşınır. Kuruduktan sonra, tuzlar kristalleşir ve görünür beyaz bir pus/döküntü oluşur. Bu sülfatların tadı hafif tuzludur.

Bu "erken" beyaz çiçeklenme en sık rastlanan çiçeklenme türü olup oldukça zararsızdır. Bunun, tuğlaların ve tuğla duvarların kalitesi üzerinde hiçbir etkisi yoktur.

Bu çiçeklenme şekli suda çözünür olduğundan, yağmur ve rüzgarın doğal etkisi nedeniyle kendiliğinden ortadan kalkar. Bu nedenle bu çiçeklenme yavaş yavaş yağmur suyunda çözülür ve sonunda tamamen kaybolur.

Bu süreç söz konusu tuğlaların ılık-sıcak suyla (bahçe hortumuyla) düzenli olarak ıslatılarak hızlandırılabilir. Birkaç kez tekrarlanması gereken bu işlemin ardından sonra çiçeklenme giderek azalacak ve hatta kaybolacaktır.

Kireç liçi özellikle düşük su emme özelliğine sahip tuğla duvarlarında meydana gelir. Yağmur sırasında, taşların düşük su emilimi nedeniyle harç derzlerine aşırı yüklenilir. Bu yüzen harç derzindeki "serbest" kirecin karbonasyonunu (kimyasal reaksiyon) yavaşlar. Yağmur suyuyla aşırı temasın bir sonucu olarak, sızıntı ayrıca cephe yüzeyi üzerinde de gerçekleşir, böylece kireç, sonunda havadaki karbondioksit ile reaksiyona girerek beyaz kalsiyum karbonatı oluşturur. Kireç çiçeği, duvar har. derzlerinde beyaz bir tortu olarak görünür. Kireç liçi, tuğlaların yüzünde beyaz bir tortu veya düşey derzlerin altında küçük bir nokta olarak görülebilir. Kireç çiçeklenmesi veya liçi tatsızdır.

Jips veya kalsit çiçeklenme özel bir çiçeklenme şeklidir ve literatürde genellikle “jipsleşme” olarak tanımlanır. Söz konusu olan, yalnızca bir süre sonra cepheye yerleşen ve sistematik olarak yayılan inatçı beyaz bir pustur. Bunun gerçekleşmesi birkaç ay sürebileceği gibi, birkaç yıl da sürebilir.

Bu jipsleşmenin nedeni, kullanılan cephe tuğlalarının kalitesi olmayıp, değiştirilen duvar harcı ve çimento bileşimleri ve duvar harcına, plastikleştirici, hava kabarcığı oluşturucular, geciktiriciler, hızlandırıcılar ve antifriz gibi katkı maddelerinin eklenmesinin sonucudur. Duvar örme süresi, hava koşulları, cephenin yönü ve yeni tuğla duvarın örtülmesi gibi faktörlerle bir arada, söz konusu pusun oluşmasını sağlayabilir.

Jipsleşme durumunda, çiçeklenmeden gelen kireç (kireç liçi) havadaki CO2’ye bağlıdır ve çözünmez bir alçı jips tabakası oluşturur. Bu yüzden, alçı pusu, temizlenme açsından kireç çiçeklenmelerinden çok daha inatçıdır.

Jipsleşme önlenemez, ama aynen çiçeklenmede olduğu gibi, jipsleşme oluşumunu büyük oranda önlemek için duvar örme işlemleri sırasında genel geçer işleme talimatlarına uyulması önemlidir.