Kasteeltuin Zevenbergen: hoogwaardig en klimaatbestendig
Omdat het historische centrum van Zevenbergen grondig op de schop is aan het gaan, is er een nieuwe parkeerplaats gecreëerd in de voormalige Kasteeltuin. Het is een aangename plek geworden met veel groen en een hoogwaardige uitstraling. Dankzij de Drainflow® waterpasserende gebakken bestrating zijn goten en kolken niet nodig. Al het regenwater wordt lokaal geborgen.
Metamorfose
Het centrum van het West-Brabantse Zevenbergen ondergaat een ingrijpende metamorfose. De Haven, die in de jaren '70 is gedempt, wordt in ere hersteld. De grachtenpandjes langs de brede straat verraden nog hoe het vroeger was. Midden in het dorpscentrum mogen kleine pleziervaartuigen gaan aanmeren. Ook de Markt heeft haar oorspronkelijke functie terug gekregen. Deze herinrichting is wel ten koste gegaan van tweehonderd parkeerplaatsen in het centrum.
Als oplossing voor het tekort aan parkeerplaatsen is de "Kasteeltuin" gerealiseerd, direct tegen het historische hart aan. Dit is het eerste voltooide deelproject van het centrumplan van Zevenbergen.
Kasteeltuin
De naam Kasteeltuin verraadt het al een beetje: hier betreedt men historische grond. Vroeger was dit het domein van de Heren van Zevenbergen, maar die tijd ligt inmiddels ver achter ons. Tot een paar jaar geleden stond hier een basisschool en was het deels braakliggend terrein. Het gebied was, kortom, een beetje een stiefkindje, ondanks dat het dicht tegen het historische hart van Zevenbergen aanligt.
Dat is nu wel anders. “Het moest niet alleen een parkeerplaats worden, maar meer nog een verblijfsgebied”, legt Werner Voermans van de gemeente Moerdijk uit. Direct aan het terrein staat namelijk een serviceflat. Ouderen kijken uit over het gebied en maken er een ommetje. Om het geheel te financieren, gaf de gemeente Moerdijk vijf kavels uit, direct grenzend aan het gebied. Hier werden woningen gerealiseerd.
Veel groen en historie
Om van de parkeerplaats ook een aangenaam verblijfsgebied te maken is er gekozen voor veel groen. Platanen die moesten wijken voor de nieuwe haven kregen er een plek. “Dankzij de volgroeide bomen heeft het terrein direct uitstraling”, laat Voermans zien. Om de geschiedenis van de Kasteeltuin te benadrukken, barst het van de historische verwijzingen. Onbetwiste blikvanger is de stalen replica van de vroegere Kasteelpoort of Lobbekestoren. Het is een stalen plaat waarin het silhouet van de toren is uitgesneden. De uitsnede is ook terug te vinden in de bestrating. Voermans is er trots op: “Echt vakwerk, dit. Het is eigenlijk een heel grote puzzel.” Langs de banden rondom de poort staat een historische tekst. Bij de poort werden enkele zitjes geplaatst.
Hoogwaardige verblijfskwaliteit
De inrichting van de Kasteeltuin heeft een hoogwaardige afwerking. Dat geldt ook voor de bestrating. De banden zijn in luxe donker antraciet uitgevoerd. De toegangspaden tussen de aanpalende achtertuinen en het terrein zijn van 50x50 grasbetontegels die op keitjes lijken. “Niet het goedkoopste spul”, legt Voermans uit. “Maar dat wilden we met opzet ook niet. Dit moet iets uitstralen. De Drainflow® straatbakstenen maakten het mogelijk om een terrein te ontwerpen zonder goten en kolken,” aldus Voermans. “Daardoor ligt de bestrating er superstrak bij. De bolling in de rijpaden is maar drie centimeter en verder hebben we dus helemaal geen goten of verdiepingen naar putten of kolken."
Voegvulling
Voor de voegvulling van waterpasserende elementenverharding zijn verschillende oplossingen mogelijk. Gemeente Moerdijk koos voor waterdoorlatende viltjes (Drainvoeg van Drainvast bv) in de kopse uitsparingen van de Drainflow® keiformaten. De tapijtachtige viltjes, gemaakt van gerecycled materiaal, zorgen ervoor dat het hemelwater structureel blijft passeren naar de ondergrond, omdat de viltjes niet snel dichtslibben. Naast de speciale bestrating rond de replica van de Kasteelpoort is dat het enige handwerking in de verharding. De viltjes werden stuk voor stuk aangebracht door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. “Zo konden we ook een sociale component in het project laten terugkeren”, legt Voermans uit.
Klimaatadaptieve onderbouw met wadi
Duurzaamheid staat voorop bij de Kasteeltuin. Dankzij de herinrichting van deze nostalgische locatie heeft de gemeente een innovatieve parkeerplaats met vijfduizend vierkante meter waterpasserende gebakken klinkers gerealiseerd. Regenwater passeert via de viltjes tussen de straatstenen en stroomt zo de bodem in. Het water wordt ondergronds opgevangen in drie gescheiden compartimenten met morene split, met daaronder een grove fractie menggranulaat. Bij extreme buien wordt het overtollige water via een wrevelventiel vertraagd geloosd op een wadi bij het gemeentehuis. “We zitten hier net op de rand van een kleigrond, maar zo kunnen we er toch voor zorgen dat het water zonder bemalen weg komt. We bergen het allemaal lokaal,” legt Voermans uit. Ook de nieuwe ledverlichting draagt bij aan het duurzame karakter. Die wordt bovendien ‘s avonds gedimd om energie te besparen en lichtvervuiling te beperken. Om ook duurzaam vervoer te kunnen faciliteren, staan er laadpalen voor elektrische auto’s. Parkeren blijft, net als nu, gratis.
Toegepaste producten
Ontdek meer klimaatadaptatie voorbeelden
Leidsche Rijn: ijkpunt voor klimaatadaptatie
Leidsche Rijn is uniek. De Utrechtse wijk is vanaf dag één, in nauwe samenwerking met de betrokken partijen, klimaatadaptief ingericht. Gezien de beperkte ruimte voor groen nabij de bouwkavels en de hoge grondwaterstanden is er weinig ruimte voor waterberging. Biedt waterpasserende bestrating soelaas?
De Graafschap Biddinghuizen is klimaatbestendig
Gemeente Dronten gaat voor een klimaatbestendige, circulaire en duurzame inrichting van de openbare ruimte met veel water en groen. Ook de nieuwbouwwijk Graafschap in Biddinghuizen wordt vanuit deze ambitie ingestoken. Waarom past waterpasserende bestrating goed in de plannen.
Klimaatadaptieve parkeerplaats in Winterswijk
Een voormalig schoolgebouw en een sportveld in het centrum van Winterswijk kregen een nieuwe bestemming. Aan de Zonnebrink werden 11 energieneutrale woningen en een appartementengebouw “Oldschool” voor jongeren gebouwd en 200 parkeerplaatsen met waterpasserende bestrating aangelegd.