O’Sea: baksteeninnovatie op hoog niveau

Fase 2 van dit ambitieuze project, O’Sea Beach, heeft een gemengd programma met woonvoorzieningen en bijhorende woonondersteunende voorzieningen. CONIX RDBM Architects ontwierp de site vanuit de gedachte dat de publieke ruimte en de drie gebouwen – residentiële woontorens – samen een coherente en goed gedefinieerde omgeving zullen creëren. De gebouwen moesten dus een visueel geheel vormen. Ze bestaan uit een sokkel van drie tot vijf bouwlagen waarop drie torenvolumes staan tot zestien bouwlagen. De architecten gingen voor een afwerking in baksteen, zowel verlijmd als in steenstrips.

‘We willen als ontwerpbureau typische “plaatsen” maken, die geïnspireerd zijn op bekende en beproefde plaatsen in de wereld. Ook in de stad Oostende gaat het om plekken en verbindingen. Voor O’Sea Beach vertrokken we vanuit een gevarieerde opeenvolging van buitenruimtes die ervoor moet zorgen dat bewoners en bezoekers er graag vertoeven. Alle wooneenheden hebben een buitenruimte en ontvangen maximaal zonlicht. Ze bieden uitzicht naar de woonwijk, de zee en de sportinfrastructuur. Dankzij het gevarieerde woonaanbod is de kans groot dat op alle tijdstippen van de dag bewoners aanwezig zullen zijn, wat de sociale veiligheid waarborgt en de levendigheid van de site in stand houdt,' aldus Frederik Jacobs, CEO bij CONIX RDBM Architects. 

De werkomstandigheden aan de kust zijn echter niet ideaal om op grote hoogte met steenstrips te werken. In de zoektocht naar een oplossing kwam projectontwikkelaar BAM-Interbuild terecht bij baksteenfabrikant Vandersanden. Die ontmoeting leidde tot de toegepaste innovatieve bouwmethode: een opbouw met afgewerkte sandwichelementen, een prefab systeem waar de bakstenen op voorhand in verwerkt worden.

Als baksteenfabrikant is Vandersanden kind aan huis bij architecten, aannemers en opdrachtgevers. De afgelopen jaren zijn wij als bedrijf geëvolueerd van louter producent naar een veelzijdige en servicegerichte partner. In die hoedanigheid zitten we vaak al in een vroeg stadium aan tafel met alle betrokkenen bij een project om tot een geveloplossing op maat te komen. Vanuit de wens om met een geprefabriceerde bouwoplossing met baksteenafwerking te komen (als alternatief voor het traditioneel beschreven metselwerk) hebben wij drie methodes voorgesteld. Er werd gekozen voor een methode die bestond uit betonnen prefab wanden met ingestorte baksteenmulots. Beide helften van doormidden gezaagde bakstenen worden daarbij ingekapseld in architectonisch beton, waarbij het beton meteen ook fungeert als afgewerkte voeg, zodat de baksteenhelften nooit zullen loskomen.

Die bouwmethode vroeg een intensievere voorbereidingsfase, maar heeft een aanzienlijk kortere bouwtijd in vergelijking met traditioneel metselwerk. Een bijkomend voordeel is dat deze oplossing toegepast kan worden zonder de bouw van een stelling rondom de hele toren.

Kim Cottem, aannemer BAM-Interbuild: ‘De toepassing van prefab sandwichelementen voor nagenoeg de volledige gevel betekende vooral anders nadenken over de detaillering en de aansluitingen. Dat was een serieuze uitdaging, waardoor de voorbereidende fase intenser was en meer tijd in beslag nam. Zowel het concept als de sandwichelementen moesten voor de start van de productie volledig uitgedacht zijn. Anders dan bij een traditionele opbouw is er geen foutenmarge, want correcties achteraf zijn onmogelijk.

Die voorbereidende inspanningen hebben uiteindelijk wel geloond, want de opbouw met prefab sandwichelementen gaat veel sneller dan een traditionele aanpak. Daardoor kunnen ook de volgende bouwfases en de afwerking vroeger starten. Voor BAM-Interbuild is de snelheid van werken uiteraard belangrijk, maar ook de kwaliteit. Die is wat de materialen betreft gegarandeerd door de productie in een fabriekshal. Het betekende ook minder logistiek werk voor BAM-Interbuild.

Aangezien navoegen bij deze methode niet nodig is, konden we werken zonder stellingen en met minder werknemers op de werf, wat toch enorme voordelen zijn. We zijn uiteindelijk zeer tevreden met de gemaakt keuze. In Vandersanden en Loveld vonden we niet enkel uitstekende producenten, maar vooral innovatieve partners die met ons meedachten en meewerkten om tot deze oplossing te komen.’

De aannemer krijgt dus een zo goed als kant-en-klare gevelmodule aangeleverd op de werf, die hij rechtstreeks van de vrachtwagen op de vloerplaat kan hijsen. Na wat stelwerk en het aanstorten van enkele opgietschedes met krimparme mortel staat het afgewerkte gevelelement definitief verankerd. Dankzij deze werkwijze bouw je dus op een heel snelle manier een volledige verdieping met zowel structuur, isolerende schil als gevelafwerking. Het idee om het productieproces maximaal te verschuiven van de werf naar een geconditioneerde fabrieksomgeving biedt dermate veel voordelen, dat deze werkwijze ongetwijfeld aan belang zal winnen. De kwaliteit is volledig onder controle en gebeurt onafhankelijk van weersomstandigheden. Op de werf werk je sneller en met minder arbeiders. Dit mondt uit in aanzienlijk minder bouw- en faalkosten, wat het totaalproject aan het einde van de rit veel interessanter maakt.

De gekozen bakstenen zijn een harmonieuze en doordachte selectie van drie Wasserstrich-varianten met een zandkleurige ondertoon, een knipoog naar het nabijgelegen strand. De drie zandtinten geven elk gebouw haar eigenheid, zonder aan samenhorigheid in te boeten.

Frederik Jacobs, CEO bij CONIX RDBM Architects:

‘We opteerden voor drie tinten uit dezelfde baksteenfamilie, vertrekkend van het thema “beach”. De drie zandtinten geven elk gebouw een eigenheid, zonder aan samenhorigheid in te boeten. We zochten specifiek naar een baksteen die traditioneel ter plaatse gemetseld kan worden en die geschikt is als steenstrip.

Omdat we van diepere voegen gebruik wilden maken, was een steen met een minimale absorptie nodig. In toren HI metselden we traditioneel met 1 centimeter diepe voegen. Voor toren JK kozen we voor betonnen prefab elementen met ingewerkte baksteenstrips en voor blok L gingen we nog verder met prefab sandwichpanelen.’

In de laagste toren, HI, werden de bakstenen traditioneel verlijmd. Voor toren JK werd gekozen voor betonnen prefab elementen met ingewerkte baksteenstrips en blok L ging nog verder met prefab sandwichpanelen. Op grote hoogte stelt zich het probleem dat baksteenstrips niet verlijmd mogen worden op panelen. Samen met Vandersanden en betonspecialist Loveld kwamen de architecten tot de oplossing om de steenstrips in betonpanelen te plaatsen, wat wel voldoende hechting van de stenen geeft. Elk gebouw kreeg op die manier een oplossing die termijnen en budgetten respecteerde en waar alle partijen zich in konden vinden.

Maarten Peeters, Sales Manager Brick Solutions Vandersanden: ‘Na de keuze van Interbuild voor de bouwmethode met mulots zaten we samen met het architectenteam van Conix RDBM in onze showroom in Antwerpen. Daar kwamen we tot een harmonieuze en doordachte selectie van drie Wasserstrich-varianten met een zandkleurige ondertoon, een knipoog naar het nabijgelegen strand. De Ladoga, Sevan en Sintra werden verder gefinetuned om optimaal tegemoet te komen aan de visie van het architectenteam.

Daarna werd de productie en het verzagen van meer dan 600.000 custom made gevelstenen afgestemd op de off-site productieplanning. Op die manier konden de prefab elementen volgens de planning van de uitvoerder aangeleverd worden. Dit verliep voorspoedig dankzij de korte communicatielijnen onderling. Dit project is dan ook een perfecte illustratie van hoe wij samen met onze partners op een innovatieve en technisch doordachte manier inzetten op project specifieke geveloplossingen.’