Wat zegt onderzoek over infiltrerende verharding?
Hoeveel regenwater kan infiltrerende verharding verwerken en wat is het effect in de loop van de tijd? Om meer onderbouwd inzicht te krijgen in dit vraagstuk hebben hogescholen, kennisinstituten en het bedrijfsleven samengewerkt in het grootschalige onderzoeksproject ‘De infiltrerende stad’.
Onderzoek 'De infiltrerende stad'
Voor dit onderzoek zijn door heel Nederland op 39 locaties meer dan 80 full scale tests uitgevoerd. We lijsten de belangrijkste resultaten even op:
- De gemiddelde infiltratiesnelheid van alle testen is 364 mm per uur (1.011 l/s/ha)
- Veroudering zorgt voor een gemiddelde afname van de infiltratiesnelheid van 41,8 mm per uur (116 l/s/ha) per jaar.
- De infiltratiesnelheid verbetert gemiddeld met 306% na specifiek onderhoud.
De resultaten zijn te lezen in het uitvoerige rapport ‘Unlocking the Potential of Permeable Pavements in Practice: A Large-Scale Field Study of Performance Factors of Permeable Pavements in The Netherlands’.
Vandersanden heeft op zijn Drainflow® waterpasserende bestrating ook full scale tests uitgevoerd.
Het gaat om afvoercapaciteit en berging
Infiltrerende verharding zoals waterpasserende bestrating heeft een grote meerwaarde bij het klimaatadaptief maken van onze leefomgeving. Als we willen anticiperen op wateroverlast en droogte moeten we het water niet als vijand zien. We moeten proberen om het water vast te houden.
Infiltrerende verharding is goed berekend op de hoeveelheden neerslag die het moet verwerken. Om een extreme bui zonder schade voor de bebouwde omgeving te kunnen verwerken, is afvoercapaciteit en berging nodig. De neerslagintensiteit is dus bepalend voor de afvoercapaciteit van water. De neerslagintensiteit in combinatie met de regenduur bepaalt de benodigde berging.
Kortdurende piekbuien zijn de kritische succesfactor
Een korte hevige bui kan net zoveel m3 water opleveren als een lichte bui die lang duurt. Voor het functioneren van regenwatersystemen in het stedelijke gebied zijn met name de kortdurende piekbuien een kritische succesfactor. Ze kunnen namelijk in korte tijd veel water opleveren en daardoor sneller hinder of zelfs schade veroorzaken.
Neerslagcijfers in Nederland
|
Neerslagcijfers in Nederland* |
|
|
Aantal dagen met regen |
120-140 per jaar |
|
Aantal natte dagen (≥ 10 mm/dag) |
Gem. 22 per jaar |
|
Aantal extreem natte dagen (≥ 50 mm/dag) |
6, landelijk bij een reguliere zomer |
* Op basis van officiële KNMI-metingen.
Hoeveelheid neerslag per uur en per dag
Uit de KNMI-data tussen 1950 en 2022 blijkt dat in De Bilt 95% van de gemeten buien niet meer neerslag opleverde dan 13,7 mm per dag. Bij weerstation Herwijnen was dat 8,1 mm/dag. De hoogste uursom in De Bilt bedroeg de afgelopen 70 jaar 44 mm/uur. In Herwijnen was dit de afgelopen 30 jaar 79 mm/uur. De verschillende Nederlandse meetstations zullen allemaal weer andere waarden laten zien.
Maar de metingen geven samen een goede indicatie van de hoeveelheid neerslag in een willekeurige plaats in Nederland.
Neerslagintensiteit: l/s/ha
Naast het aantal mm per uur of per dag is de neerslagintensiteit ook interessant. Uit dezelfde KNMI-data voor De Bilt blijkt dat in de afgelopen 70 jaar bij 95% van de gemeten buien de piek van de intensiteit gedurende de bui niet hoger was dan 13 l/s/ha. Bij station Herwijnen bereikte de laatste 30 jaar 95% van de buien een piek in neerslagintensiteit van 8 l/s/ha.
Toekomstverwachtingen
Door de klimaatverandering veranderen de intensiteit en frequentie van de neerslag. Dit zet zich verder door. De verandering van luchtstromen en de verwachte wereldwijde temperatuurstijging zijn daarbij belangrijke factoren. Omdat deze veranderingen onzeker zijn, heeft het KNMI in 2014 vier scenario’s opgesteld. Deze worden eind 2023 geüpdatet.
Uit de scenario’s blijkt dat de hoeveelheid neerslag in mm per uur tot 2050 ten opzichte van 2014 met 5,5% tot 25% kan stijgen, in 2085 tot 40%. In De Bilt zou dit in 2085 een toename tot 62 mm per uur kunnen betekenen.
Verstedelijking en neerslag
Nederland blijft verder verstedelijken. In stedelijk gebied is het vaak warmer dan erbuiten. De warmte veroorzaakt stijgende luchtbewegingen die voor meer regen zorgen. Daarnaast kan vervuiling wolkenvorming bevorderen.
Gebleken is dat uit lucht die over Nederlands stedelijk gebied trekt gemiddeld 7% per jaar meer neerslag valt. Op extreme neerslag is het effect zelfs +10%. Dicht bebouwd gebied zorgt dus voor een toename in neerslag. Dit maakt steden extra kwetsbaar voor wateroverlast, omdat er vaak gebrek aan ruimte is om water te infiltreren en te bergen.
Ook onderzocht: Drainflow® waterpasserende bestrating
Het is interessant om de eerder genoemde uitkomsten met de bovengenoemde historische en verwachte neerslagcijfers te vergelijken. Infiltrerende verharding, zoals waterpasserende bestrating, is een effectieve oplossing voor waterinfiltratie en -berging bij hevige regenval.
Waterpasserende bestrating van Vandersanden heeft bijvoorbeeld een groot infiltrerend vermogen van ca. 400 mm/uur. In samenwerking met TAUW heeft Vandersanden de infiltratiesnelheid door middel van full-scale tests op verschillende waterinfiltrerende ondergronden vastgesteld. De verkregen waarde is vele malen hoger dan de grootste piekbui van 79 mm die ooit gemeten is in Nederland. En het voldoet ruimschoots aan het vaak gehanteerde uitgangspunt van 540 l/s/ha (194 mm/uur).
Advies op maat
Elke openbare ruimte is uniek en vraagt om maatwerk. Om een weloverwogen keuze te maken is het belangrijk dat u de huidige situatie goed kent en weet waar u naar toe wilt. Wilt u afkoppelen? Wilt u water infiltreren in de bodem of bufferen en vertraagd afvoeren? Wilt u kolken in het straatbeeld? Vandersanden heeft een methodiek ontwikkeld om samen met u tot de beste klimaatadaptieve invulling te komen.
Klimaatadaptatie in de praktijk
Alles wat een openbare ruimte professional moet weten over infiltrerende verharding heeft Vandersanden gebundeld in een kennisdocument. Het is een handleiding met daarin:
- een beschrijving van de verschillende mogelijkheden voor klimaatadaptatie
- de uitgebreide voor- en nadelen van zowel waterpasserende als waterdoorlatende bestrating
- concrete cases van gemeenten die voor Drainflow® waterpasserende bestrating kozen
- een stappenplan met tips en adviezen voor het aanpakken van uw klimaatadaptief project
Wij zijn er voor u
Customer Service Straatbaksteen
Voor al uw advies en vragen over onze straatbakstenen voor de openbare ruimte.
+31 (0) 88 088 55 55 straat@vandersanden.com Stel uw vraag